ద్రౌపది అగ్ని సంభవ

యార్లగడ్డ లక్ష్మీ ప్రసాద్‌ రచించిన ద్రౌపది నవలకు సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారం లభించిన వార్త తెలుగు సాహిత్య లోకంలో అపూర్వమైన కల్లోలాన్ని రేపింది. పురాణ ఇతీహాసాల్లోంచి పాత్రలను తీసుకుని మానవతా దృక్పథంతో ఆధునిక జీవన చైతన్యంతో చిత్రించటం ఈనాడు జరుగుతున్నదే. కెఎం మున్షీ కృష్ణావతారం సంపుటాలు మహాభారతానికి ఆధునిక కథారూప కల్పన. దీంతో ఎవరికీ పేచీ లేదు. ఇట్లా అనేక భారతీయ భాషల్లో ప్రాచీన గాథల్ని మళ్లీ కొత్తగా చెప్పటం మనకు కనిపిస్తుంది. రసోచితంగా పూర్వ ఇతివృత్తాన్ని మార్చ వచ్చని ఆలంకారికులు చెప్పారు.. కాళిదాసు శాకుంతలంలో మహాభారతంలో లేని కల్పనలు చేశాడు. ఈ మార్పులని భారత జాతీయ జనుల మౌళిక విశ్వాసాలకు అనుగుణంగా ఉన్నవే. మౌలిక విశ్వాసాలకు భంగం కలిగించే మార్పులు ఏ సమాజమూ హర్షించదు. ఆ మార్పులు ఆ పాత్రల స్థాయిని అత్యంతమూ, అధోభూమికలోకి లాగినప్పుడు ప్రజల హృదయాలు గాయపడి సంక్షోభం చెలరేగుతుంది. లక్ష్మీ ప్రసాద్‌ నవల వల్ల ఇవాళ జరుగుతున్న అల్లకల్లోలం అలాంటిదే.

ద్రౌపది పాత్ర ప్రధానంగా నిర్మింపబడ్డ ఈ నవల పురాగాధకు కొత్తరూపమే. అయితే, మహాభారత రచనలోని పాత్రల మూల స్వభావాలకు, లక్ష్యాలకు ఈ రచన భిన్నంగా, విరుద్ధంగా పాత్రల నిర్మాణం చేసింది. ద్రౌపది అగ్ని సంభవ. అయోనిజ. ఈ రెండు లక్షణాలు ఆమెలోని ఈశ్వరాభిముఖంలో ఉన్న చైతన్యానికి ప్రతీకలు. అగ్ని జ్వాల ఎప్పుడూ ఊర్థ్వ ముఖంగానే ఉంటుంది. కామ భావం ఎప్పుడూ అథోముఖంగా ఉంటుంది. ద్రౌపది పుట్టుక వెనుక, ఒక మహావీరుడి గాయపడ్డ అభిమానం తపోరూపంలో వరంగా ఆమెను పొందిన అంశం వ్యక్తమవుతుంది. ఈ పుట్టుక నాటి నుంచి మత్స్య యంత్ర భేదన వేళలోనూ, వసా్తప్రహరణ వేళలోనూ, ఆమె ధీర యువతిలాగా ఎవరై్ననా, ఎంత పెద్దలైనా ప్రశ్నించగలదిగా కనిపిస్తుంది. ఆ క్రమంలో కామ చేష్ట ద్వారా పిలిచినందుకే దుర్యోధనుణికి ఊరు భంగం కలిగించింది. జుట్టు పట్టి లాగినందుకు దుశ్శాసనుణ్ణి రొము్మ చీలేట్లు చేసింది. కామంతో తన వెంటపట్ట సైంధవుణ్ణి అవమానింపజేసింది. కీచకుణ్ణి మట్టి కరిపించింది. భారత యుద్ధ సందర్భంలోనూ ఆమె సందేశం ప్రతీకారమే. తిక్కన `ఈ వెండ్రుకలు పట్టిన ఆ చేయి' మొదలైన పద్యాలు ఆమె తత్తా్వన్ని ప్రకటింప చేస్తాయి. శ్రీకృష్ణుని ఆమె భగవద్భావంతో ఆరాధించింది కానీ, రాధ వలెనో, గోపిక వలెనో మధుర భక్తి మార్గంలో ప్రయాణించలేదు. అందువల్ల ద్రౌపదిశ్రీకృష్ణ సంబంధాన్ని జయదేవుని గీతగోవిందంతో పోల్చి చూడమనటం హేతు విరుద్ధమైన అంశం. ద్రౌపది ఉజ్జ్వలమైన పాత్ర చిత్రణం భట్టనారాయణుని వేణీ సంహారంలో కనిపిస్తుంది. ఈ భూమిక మీద ఆలోచిస్తే, లక్ష్మీ ప్రసాద్‌ నవలలోని ద్రౌపది పాత్ర చిత్రణ, సన్నివేశాల వివరణ అంతా, ఆమె యందున్న పూజ్యమైన మాతృభావనను దెబ్బ కొట్టాలనే ప్రయత్నం కనిపిస్తుంది. నెల్లూరు ప్రాంతంలో ద్రౌపది తిరునాళు్ల అనే పేర ఇప్పటికీ ఆమెను ఆదిశక్తిగా ఆరాధించే జానపద సంప్రదాయం ఉంది.
ఈ నవలలో ద్రౌపదిని కామాతురగా చిత్రించటం పెద్ద దోషం.. పంచ భర్తృక అనే భావం ఒక ప్రతీకాత్మకమైందే తప్ప, కామ భావానికి సంబంధించింది కాదు.. కుంతి సంతానమందు ఆరాధించిన ఇంద్ర, యమ, వాయు, అశ్వినీ దేవతల అంశలు, శక్తులు ఆవరించి ఉన్నవనే తప్ప, మానుషమైన శృంగారం ప్రధానాంశం కాదు.. ఎక్కడైనా హిమాచల ప్రాంతంలో ప్రాచీన కాలంలో బహు భర్తృత్వం అనే ఆచారం ఉన్నదని పేర్కొన్నా, ఆ సమాజం ఆనాడు విధించుకున్న ధర్మమే తప్ప, కామ అతిచారం కాదు. అలా వ్యాఖ్యానిస్తే, ఆ గిరిజన సంస్కృతిని మనం అవమానించినట్లే. ద్రౌపదీ దేవి సౌందర్యం లోకోత్తరమైందనీ, ధృతరాష్రు్టని కోడళు్ల ఆ సౌందర్యానికి ముగ్ధలైనారని వ్యాసుడు చెప్పటం, ఆమె శరీరంలో అంతర్గతంగా లీనమై ఉన్న అగ్ని హోతృని ప్రకాశమే తప్ప, సర్వ పురుషాకర్షకమైన తక్కువ స్థాయి అందం కాదు. ఈ నవలలో చిత్రించిన ద్రౌపది కామాతుర. ఆమె యందు భర్తలు కామోల్బణం కలవారే. భీష్మ ద్రోణాదులు కూడా ఆమె శారీరక సౌందర్యం యెడల లాలస ఉన్న వాళు్లగా చెప్పబడ్డారు.. అన్నింటికంటే ఆశ్చర్యం సాక్షాత్తూ భగవంతుడైన శ్రీకృష్ణుడు కూడా ఆమె యందు కామలోలకుడైనట్లుగా వర్ణించటం. ఈ అంశాలన్నీ వ్యాసుని భారత తాత్పర్యానికి, కావ్య పరమార్థానికి విరుద్ధమైన అంశాలు.. అతిలోకమైన ఆ వ్యక్తిత్వాన్ని తలక్రిందులుగా చేసి చిత్రించటం. ఈ పని ఏదో అప్రసిద్ధమైన రచన విషయంలో జరగలేదు. భారతీయులు అయిదు వేల సంవత్సరాలుగా ఆరాధించే మహాభారత విషయంలో జరగటం అత్యంత శోచనీయమైంది. ఖండించదగింది.